زاهِدانْ یکی از کلانشهرهای ایران و مرکز استان سیستان و بلوچستان است. این شهر در منطقهٔ سرحد قرار دارد. نام پیشین شهر دزداب بوده که در زمان رضا شاه به «زاهدان» تغییر یافتهاست. زاهدان از سمت شمال به شهرستان هامون و، از سمت جنوب به شهرستان تفتان، از سمت شرق به کشورهای افغانستان و پاکستان و از سمت غرب به شهرستان فهرج منتهی میشود. آب و هوای شهر زاهدان گرم و خشک بهشمار میرود ولی شبهای تابستان آب و هوای این شهر رو به سردی میگراید. آب آشامیدنی زاهدان لولهکشی آب شیرین است و از طریق انتقال آب از شهرستان زابل و هامون تأمین میگردد. زاهدان به جهت مرزی بودن، از موقعیت استراتژیک جغرافیایی و تجاری و نظامی و شرایط خاص برخوردار است؛ به گونهای که از یکسو راهآهن پاکستان که از مرز میرجاوه وارد ایران میشود و از سوی دیگر راهآهن سراسری ایران به این شهر منتهی میشود؛ و از سوی دیگر در نزدیکی به میل سه جانبهٔ ایران و پاکستان و افغانستان قرار دارد.
موقعیت جغرافیایی
زاهدان شهری نوبنیاد است که در ۵۱۷ کیلومتری شرق شهرکرمان و نیز در نزدیکی کشور پاکستان واقع شدهاست. این شهر از طریق راه زمینی از سمت شمال به مشهد و از سمت جنوب به چابهار مرتبط شده و همچنین دارای ایستگاه راهآهن و فرودگاه بینالمللی است. زاهدان از لحاظ مختصات جغرافیایی در ۶۰ درجه و ۵۱ دقیقه و ۲۵ ثانیهٔ طول شرقی و ۲۹ درجه و ۳۰ دقیقه و ۴۵ ثانیهٔ عرض شمالی واقع شدهاست. اختلاف زمان زاهدان با تهران ۳۶+ دقیقه و با گرینویچ ۲۴۶+ دقیقهاست.
نامشناسی
زاهدان تا قبل از دوره پهلوی، روستای کوچک و دورافتادهای به نام دزآپ بود؛ دزآپ کلمهای به زبان بلوچی است؛ و از دز+آپ تشکیل شدهاست. دز و آپ بلوچی، معادل دزد و آب در فارسی است. بعدها دزآپ به دزدآب و سپس با همکاری نیروهای رضاشاه به فرماندهی امانالله جهانبانی، در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به علت اینکه اکثر مردم آن منطقه متدین بودند، زاهدان نام گرفت. واژه زاهدان در لغت به معنی «شهر پرهیزگاران» است.
مردمشناسی
امروزه ترکیب عمده قومیتی این شهر را بلوچها و فارسها تشکیل میدهد. اقوام این شهر سیستانی و بلوچ و همچنین یزدیها، بیرجندیها، کرمانیها، مهاجرانی از آذربایجان و سیکهای هندی و افغانستانیها تشکیل میدهند.
زبان بلوچهای زاهدان زبان بلوچی با گویش سرحدی بوده و سیستانیهای زاهدان هم فارسی (لهجه سیستانی) همچنین زنان و مردان بلوچ و سیستانی پوشش مخصوص به خود که به لباس بلوچی و سیستانی مشهور است را بر تن دارند.
تاریخچه
زاهدان تا پیش از وقوع جنگ جهانی اول، دهکده کوچک و دورافتادهای به نام دزآپ بود؛ آنان آب آشامیدنی و کشاورزی مورد نیاز خود را از طریق چند رشته قنات در پیرامون روستا تأمین مینمودند. پیشتر در منطقهٔ شمالی شهر کنونی زاهدان و بر فراز کوههای این منطقه، دژ کوچکی قرار داشته که مردمانی در پیرامون این دژ سکنی گزیده بودند. این افراد از طریق تجارت و کشاورزی به زندگی خود ادامه میدادند.
هنری فیلد دزآب قدیم را جزء بخش سرحد، و سرحد را یکی از ۴ قسمت اصلی سیستان ایران دانستهاست. سرپرسی سایکس نیز بر این مدعا صحه گذاشته. است.
پس از جنگ جهانی اول
بهجهت نزدیکی دزآپ به دو کشور افغانستان و پاکستان و موقعیت مناسب تجاری آن با کشور هند، دولت وقت ایران با فرستادن مأموران دولتی به این روستا و بررسی کموکاستیهای آن، زمینهٔ تأسیس مراکز مختلف دولتی را در دزآپ فراهم آورد.
شمار ادارهها و مراکز دولتی دزآپ و کارمندان که در این مراکز مشغول به کار بودند، روز به روز بیشتر میشد؛ از همینروی برخی از بازرگانان و تاجران برای خرید و فروش و رفع نیازهای روزانهٔ مردم به این روستا آمده و ساکن آن شدند. اغلب بازرگانان اهل کشور هند بودند.
مجلس شورای ملی در سال ۱۳۰۲ خورشیدی دستور تأسیس و آبادانی زاهدان را داد. در سال ۱۳۰۹ خورشیدی به پیشنهاد تیمسار جهانبانی و به دستور رضا شاه، نام شهر از دزآپ به زاهدان تغییر کرد. معماری زاهدان با توجه به آب و هوای گرمسیری آن و به پیروی از معماری شهرهای قدیم ایران توسط معماران ایرانی تهیه شدهاست. راهاندازی راهآهن کویته-زاهدان از نخستین نشانههای شهرنشینی در این شهر بهشمار میرود.
کشاورزی
درآمد برخی از ساکنان زاهدان از طریق کشاورزی تأمین میگردد. از جملهٔ محصولات کشاورزی این شهر میتوان جو، ذرت دانهای، ذرت علوفهای، سبزیجات، علوفه، گندم، گیاهان و نیز محصولات باغی و صیفی را بیان کرد.
جمعیت
جمعیت زاهدان برپایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ خورشیدی مرکز آمار ایران بالغ بر ۵۸۷٬۷۳۰ نفر بوده که از این جهت، دوازدهمین شهر پرجمعیت ایران محسوب میشود. برپایهٔ همین آمار در سال ۱۳۹۵ از مجموع جمعیت زاهدان، ۲۹۹٬۵۵۰ نفر مرد و ۲۸۸٬۱۸۰ نفر زن بودهاند. همچنین شمار خانوارهای ساکن این شهر در این سال بالغ بر ۱۴۶٬۷۱۷ خانوار بودهاست.
واتساپ به عنوان یکی از پرطرفدارترین برنامههای پیامرسان در سراسر جهان شناخته میشود. این برنامه که از سال 2009 تاکنون در دسترس کاربران قرار گرفته، با ارائه خدمات پیامرسانی متنی، صوتی و تصویری، توانسته جایگاه ویژهای در دل کاربران به دست آورد. واتساپ از آغاز عرضه خود تاکنون، رشد چشمگیری داشته و با افزودن ویژگیهای جدید به برنامه، توانسته استفادهپذیری خود را افزایش دهد.
نگاه کلی به واتساپ
همچنین، با وجود تغییراتی که در سالهای اخیر در سیاستهای خود اعمال کرده، واتساپ همچنان به عنوان یکی از پلتفرمهای محبوب برای ارتباط بین افراد و گروهها به شمار میرود. ویژگیهایی نظیر امکان به اشتراکگذاری فایل، تصاویر، ویدیوها، تماس صوتی و تصویری و همچنین ارسال پیام به صورت گروهی، واتساپ را به یک ابزار چندمنظوره برای ارتباطات الکترونیکی تبدیل کردهاند.
واتساپ با داشتن رابط کاربری ساده و کاربردی، توانسته است به راحتی در میان گروههای کاربری مختلف جا بیافتد و تبدیل به ابزاری شود که برای انجام گفتگوهای روزانه، تبادل اطلاعات و حتی انجام تماسهای کاری و تجاری نیز مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین امنیت و حریم خصوصی کاربران همیشه یکی از اولویتهای واتساپ به شمار رفته و به همین دلیل است که رمزگذاری انتها به انتها در این برنامه، اطمینان حاصل میکند که پیامها، تماسها و فایلهای اشتراکگذاری شده تنها برای فرد یا گروه مورد نظر قابل دسترسی باشد.
این برنامه با در نظر گرفتن نیازهای کاربران و افزودن ویژگیهای جدید به فاصلههای منظم، همواره سعی در بهبود خدمات خود دارد و به همین دلیل است که حتی پس از گذشت سالها از عرضه اولیهاش، همچنان به عنوان یکی از برترین پیامرسانها شناخته میشود.
تاسیس واتساپ
واتساپ در ژانویه سال 2009 توسط دو مهندس سابق یاهو، جان کوم و برایان اکتن، تاسیس شد. ایدهی اصلی آنها ایجاد یک سرویس پیامرسان بود که به کاربران امکان میدهد وضعیت خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. در ابتدا، این برنامه فقط بر روی آیفون عرضه شد و سپس به سایر سیستمعاملها مانند اندروید، ویندوز فون و دیگران گسترش یافت.
پس از عرضه اولیه، واتساپ با استقبال بزرگی از سوی کاربران مواجه شد. این موفقیت به نوعی به سادگی و کاربردی بودن رابط کاربری برنامه برمیگردد. همچنین، قابلیتهایی نظیر ارسال پیام به صورت فوری، امکان ارسال تصویر و فایل و تماس صوتی و تصویری، واتساپ را از سایر رقبا متمایز میکرد.
جان کوم و برایان اکتن با توجه به نیاز کاربران، به طور مداوم در حال بهبود و افزودن ویژگیهای جدید به برنامه بودند، و همین تلاشها موجب شد تا واتساپ در مدت کوتاهی تبدیل به یکی از محبوبترین برنامههای پیامرسان در جهان شود.
در سال 2014، در یکی از مهمترین مراحل زندگی واتساپ، فیسبوک اعلام کرد که این شرکت را با مبلغ 19 میلیارد دلار خریداری کرده است. این خریداری، واتساپ را وارد یک دوره جدید از توسعه و تغییرات کرد، که در این دوره نیز موفقیتهای بیشماری را به دست آورد.
ویژگیهای کلیدی واتساپ
واتساپ با ارائهی یک سری ویژگیهای منحصر به فرد و کاربردی، جای خود را در میان اپلیکیشنهای پیامرسان مستقر کرده است. این ویژگیها که در طول زمان با توجه به نیاز کاربران توسعه و بهبود یافتهاند، واتساپ را به یک ابزار ارتباطی چند منظوره و جهانی تبدیل کردهاند.
- پیامرسانی فوری: کاربران با استفاده از واتساپ میتوانند به صورت فوری پیام متنی، صوتی، و تصویری به دیگران ارسال کنند.
- تماس صوتی و تصویری: این برنامه امکان برقراری تماس صوتی و تصویری با کیفیت بالا را به کاربران خود میدهد.
- گروههای پیامرسانی: کاربران میتوانند گروههای متنوعی ایجاد کرده و با دوستان، خانواده و همکاران خود در یک فضای مشترک ارتباط برقرار کنند.
- ارسال فایل: امکان ارسال انواع فایلها نظیر تصاویر، ویدئوها، اسناد و مکانها.
- حالت “آخرین بار”: نمایش زمان آخرین باری که کاربران از واتساپ استفاده کردهاند.
- پشتیبانگیری پیامها: کاربران میتوانند پیامهای خود را به صورت اتوماتیک یا دستی پشتیبانگیری کنند.
- واتساپ وب و دسکتاپ: واتساپ وب و واتساپ دسکتاپ امکان استفاده از واتساپ را روی کامپیوتر نیز فراهم میکند.
- حالت حریم خصوصی: کاربران توانایی کنترل حریم خصوصی مانند “آخرین بار آنلاین بودن”، “تصویر پروفایل”، و “وضعیت” را دارند.
- رمزگذاری انتها به انتها: پیامها و تماسها با رمزگذاری انتها به انتها محافظت میشوند.
- پاسخ سریع: این قابلیت به کاربران اجازه میدهد به پیامهای خاص در چتها و گروهها به صورت مستقیم پاسخ دهند.
با استفاده از ترکیب تمامی ویژگیهای فوق، واتساپ یک پلتفرم ارتباطی قدرتمند محسوب میشود که به کاربران امکان برقراری ارتباطات متنوع و جذاب را میدهد.
خریداری واتساپ توسط فیسبوک
تاریخچه تجاری واتساپ یک فصل مهم و تغییرکننده را با فروش به شرکت فیسبوک در سال 2014 شاهد بود. خریداری واتساپ توسط فیسبوک به مبلغ 19 میلیارد دلار، در آن زمان، به عنوان یکی از بزرگترین معاملات در دنیای تکنولوژی شناخته شد و در بازار تحت تاثیر قرار گرفت.
فیسبوک با این حرکت توانست واتساپ را – که دارای یک پایگاه کاربری بزرگ و در حال رشد بود – به امپراطوری خود افزوده و توانمندیهای خود را در زمینههای ارتباطات و اشتراکگذاری محتوا گسترش دهد. مارک زاکربرگ، موسس و مدیرعامل فیسبوک، با این اقدام نشان داد که او قصد دارد فیسبوک را به یک پلتفرم جامع تبدیل کند که در بسیاری از جنبههای زندگی روزمره کاربران حضور داشته باشد.
انگیزههای خریداری:
- افزایش پایگاه کاربری: واتساپ با داشتن یک پایگاه کاربری به سرعت در حال افزایش بود که میتوانست به توسعه فیسبوک کمک کند.
- دسترسی به بازارهای جدید: واتساپ با داشتن کاربرانی در مناطقی که فیسبوک کمتر حضور داشت، به عنوان درگاهی برای ورود به بازارهای جدید عمل کرد.
- افزایش قابلیتهای پیامرسانی: با پیوستن واتساپ، فیسبوک تواناییهای خود را در زمینه پیامرسانی به صورت چشمگیری افزایش داد.
تاثیرات خریداری بر واتساپ:
- رشد سریع کاربران: پس از خریداری توسط فیسبوک، واتساپ توانست به سرعت تعداد کاربران خود را افزایش دهد.
- افزایش امکانات: توان مالی و تکنولوژیک فیسبوک به واتساپ این امکان را داد که ویژگیهای جدید و بهبود یافتهتری ارائه دهد.
- تبلیغات و درآمدزایی: راههای جدیدی برای تولید درآمد و افزایش سودآوری مورد بررسی قرار گرفت، از جمله مواردی که در دستور کار قرار گرفت، استفاده از پلتفرم برای تبلیغات و تجارت الکترونیک بود.
- تضمین حریم خصوصی: موضوع حفظ حریم خصوصی کاربران پس از خریداری به یک موضوع پرچالش و مهم تبدیل شد، که در نهایت منجر به تصمیمات و تغییرات مختلفی در نحوه کار با دادههای کاربران شد.
در کل، خریداری واتساپ توسط فیسبوک نه تنها تاثیرات قابل توجهی بر روی خود واتساپ داشت، بلکه باعث تحولات و تغییرات عمدهای در صنعت پیامرسانها و رسانههای اجتماعی در سطح جهانی شد.
واتساپ و حریم شخصی
واتساپ به عنوان یکی از پرکاربردترین پلتفرمهای پیامرسانی جهان، همواره با مسائل مرتبط با حفظ حریم شخصی کاربران خود مواجه بوده است. حریم شخصی در واتساپ به معنای حفاظت از اطلاعات و دادههای شخصی کاربران است و شامل ابعاد مختلفی از قبیل امنیت اطلاعات، اشتراکگذاری دادهها، و پیامهای رمزگذاری شده میشود.
1. رمزگذاری انتها به انتها: واتساپ یکی از نخستین پیامرسانهایی بود که سیستم رمزگذاری انتها به انتها (End-to-End Encryption) را پیادهسازی کرد. این تکنولوژی باعث میشود تا پیامها تنها بین فرستنده و گیرنده قابل خواندن باشند و حتی واتساپ نیز قادر به دسترسی به محتوای پیامها نباشد.
2. سیاستهای حفظ حریم شخصی: در طول زمان، سیاستها و قوانین حریم شخصی واتساپ تغییراتی را تجربه کردهاند. به عنوان مثال، تغییرات اخیر در سیاستهای حریم شخصی واتساپ که به اشتراکگذاری دادهها با فیسبوک مرتبط بود، به بحرانهایی در بین کاربران و در مواجهه با مقامات نظارتی منجر شد.
3. انتقال اطلاعات به سایر برنامهها: انتقال دادهها به سایر برنامهها و شرکتها نیز یکی دیگر از بحرانها در زمینه حریم شخصی در واتساپ به شمار میرود. کاربران به دنبال تضمین برای عدم استفاده تجاری از دادههای شخصی خود هستند.
4. اطلاعات کاربران: دسترسی به اطلاعات مانند اطلاعات تماس، پیامها، تصاویر و فایلها، و زمان و تاریخچه استفاده کاربران از اهمیت ویژهای برخوردار است. کاربران و نهادهای حقوقی به دنبال اطمینان از نحوه استفاده صحیح و قانونی از این دادهها هستند.
5. امنیت و نفوذها: موضوعات مرتبط با امنیت و نفوذ به اطلاعات کاربران، همچنان به عنوان یکی از چالشهای عمده حفظ حریم شخصی در واتساپ شناخته میشود.
6. حذف اطلاعات: قابلیت حذف اطلاعات و پیامهای کاربران نیز در خصوص حریم شخصی اهمیت دارد، به طوری که کاربران بتوانند کنترل بیشتری بر دادههای خود داشته باشند.
در نهایت، موضوع حریم شخصی در واتساپ یک بحران چندجانبه است که نیاز به توجه و حلقه پیوندی میان تکنولوژی، قانون، و نیازها و توقعات کاربران دارد. همچنان که تکنولوژی پیشرفت میکند، بحثها و چالشهای مرتبط با حریم شخصی نیز توسعه مییابند و به تداوم آنها کمک میکنند.
واتساپ در ایران
واتساپ به عنوان یکی از پرطرفدارترین برنامههای پیامرسان در جهان، نیز در ایران مورد توجه بسیاری از کاربران قرار دارد. این اپلیکیشن پیامرسان توانسته است تبدیل به یکی از ابزارهای مهم ارتباطی برای مردم و کسبوکارهای ایرانی شود. در این متن به ویژگیها و تأثیر واتساپ در ایران خواهیم پرداخت.
ویژگیهای واتساپ در ایران:
- ارتباطات کاربران: واتساپ به کاربران ایرانی امکان برقراری ارتباط با دوستان، خانواده، همکاران و اشخاص دیگر را فراهم میکند. این ابزار پیامرسان به صورت رایگان به ارسال پیامها، تماسهای صوتی و تصویری و ارسال تصاویر و ویدیوها اجازه میدهد.
- گروههای پیامرسانی: امکان ایجاد و مدیریت گروههای پیامرسانی در واتساپ به کاربران اجازه میدهد تا با گروههای خود و دوستان در موضوعات مختلف در تماس باشند.
- رمزگذاری انتها به انتها: از زمان پیادهسازی رمزگذاری انتها به انتها در واتساپ، کاربران ایرانی اطمینان بیشتری از حفظ حریم شخصی پیامها و تماسهای خود دارند.
- مناسبتها و تجارت: واتساپ به کاربران ایرانی امکان ارسال تبریکات و پیامهای تجاری در مناسبتهای مختلف را فراهم میکند. این برنامه به عنوان ابزاری مفید برای تبلیغات و تجارت نیز استفاده میشود.
تأثیر واتساپ در ایران:
- ارتباطات فرهنگی و اجتماعی: واتساپ به عنوان یک وسیله ارتباطی موثر، نقش مهمی در تقویت ارتباطات فرهنگی و اجتماعی در ایران ایفا میکند. افراد میتوانند به سادگی با دوستان و خانواده در سرتاسر کشور و حتی در دیگر نقاط جهان ارتباط برقرار کنند.
- تجارت و کسبوکارها: واتساپ به کسبوکارهای ایرانی امکان ایجاد رابطه با مشتریان، ارسال پیامهای تجاری و بهبود خدمات به مشتریان را میدهد. از این راه، تعامل کسبوکارها با مشتریان بهبود یافته و تجارتها رشد میکنند.
- تأثیر بر حریم شخصی: به عنوان یک ابزار ارتباطی محبوب، حفظ حریم شخصی در واتساپ برای کاربران اهمیت دارد. نگرانیها در مورد حفظ حریم شخصی و امنیت اطلاعات کاربران همواره وجود دارد.
در کل، واتساپ به عنوان یک ابزار پرکاربرد در ایران به ارتقاء ارتباطات فردی و تجاری کمک کرده و در زمینه حفظ حریم شخصی نیز توجه و توسعههای خاصی ایجاد کرده است.
نتیجهگیری
در نتیجه، واتساپ به عنوان یک پیامرسان محبوب و پرکاربرد در ایران با ویژگیها و امکانات متنوع خود توانسته است ارتباطات فرهنگی، اجتماعی، تجاری و حریم شخصی کاربران را تقویت کند. با تمرکز بر رمزگذاری انتها به انتها، ارسال پیامهای صوتی و تصویری، و ایجاد گروههای پیامرسانی، واتساپ به کاربران امکاناتی جذاب ارائه میدهد.
با این حال، مسائلی مانند حریم شخصی و مدیریت دادهها همچنان یک چالش باقی مانده است که نیاز به توجه و تدابیر بیشتر دارد. همچنین، نقش واتساپ در تقویت تجارت و کسبوکارها در ایران نیز بسیار مهم است.
در نهایت، واتساپ به عنوان یک ابزار ارتباطی جهانی، همچنان تاثیرات مهمی در زندگی روزمره کاربران در ایران دارد و توانمندیهای جدیدی را برای ارتباطات و تجارت به ارمغان میآورد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.